Nắng xuân không nhạt màu

Chiều tàn, lão mặt trời già cỗi còn cố gieo vãi nốt chút le lói cuối ngày vào lòng nàng hoàng hôn cô liêu. Nắng xuân không gắt mà chỉ hâm thêm cái nồng nàn cái hừng hực nơi cõi thế, Cổng trường mẫu giáo đã mở toang, nhưng các lớp trong nó vẫn chưa tan ,lẫn trong đám phụ huynh, bà Nga tần ngần đứng chờ để đón cháu, có tiếng ai hỏi trầm trầm, thoảng bên tai

- Cháu bà học trường đây sao? Nghe giọng quen nhưng không nhớ là ai, quay lại, thấy cái mặt người đang nhìn mình . Bất ngờ, hoặc ít ra cũng gần như vậy, tạo ra một sự thảng thốt giống như bị giật mình, phản xạ rất đàn bà khiến bà hít vào một hơi thật sâu,y như khi người ta sắp hét lên ,kêu lên hoặc đại loại như vậy,sự bất ngờ cũng khiến người đàn bà dù có tuổi cũng không thể kiềm chế được cái cảm giác bừng bừng dâng lên mặt, làm nó ửng lên ,cố lấy vẻ tự nhiên bà cười tươi đáp lại.

- Ơ kìa…ông…! Đi đâu lại ra đây? Vẫn cái giọng nhè nhẹ…

- Đi bộ thể thao ấy mà, thấy bà đứng chờ cháu nên lại thăm hỏi thôi ,thế hồi này bà thế nào? lời đáp rất lửng lơ

- Cũng bình thường thôi ạ!…

- Ở tuổi này giứ được bình thường là tốt rồi… . Tiếng trẻ bắt đầu ríu rít, mới đầu vài đứa nghe nho nhỏ ,rồi to dần ,rồi tất cả bọn chúng cùng ào lên,một cô gái xuất hiện ở cửa ra vào, bọn trẻ tung tăng ùa ra , lao tới chỗ đám người lớn ,một thằng bé chừng 5 tuổi lon ton chạy đến hét to

- Bà!.., bà Nga cúi xuống ôm đứa bé

- Úi trời!...,cháu ngoan…

- Ai đây hở bà?nó nhìn ông già ,bà nhìn sang chưa biết nói sao ,thì cái mặt ấy đã vừa cười vừa tếu táo

- Ông đây mà ,có đúng không cháu?...thằng bé toét miệng cười xua tay rối rít

- Ứ phải… Ứ phải, ông cháu già hơn cơ…,bà nhỉ? Mặt bà nó lại ửng lên lần nữa…bụng trách thầm “rõ dơ, chỉ được cái nhận vơ”, rồi gật gù với thằng cháu

- Ừ…ừ…phải rồi…, ông cháu “khốt ta bít”* hơn cơ, rồi quay sang ông kia

- Thôi ông đi tập đi nhá !bà cháu tôi về đây, nói rồi cõng thằng bé bước gấp theo con đường về thôn ,thằng bé lại níu cổ bà hỏi

- “Khốt ta bít” là gì hở bà?câu hỏi của trẻ con làm bà phì cười vội gạt đi

- Cháu hỏi cái vớ vẩn ấy để làm gì?

Cứ bảo người già hay quên,thực ra họ chỉ hay quên những cái vừa sẩy ra khi nãy, lúc trước, hoặc hôm qua ,hôm kia gì đó, còn những ký ức cũ thì cứ đợi mà xem, nhớ dai như thừng như chão, chi li đến từng chi tiết .

Rõ khỉ, bao nhiêu năm rồi ,tự nhiên lại thăm với hỏi, mà không biết hắn còn nhớ được những gì? Mình có biệt tài nhớ dai tất nhiên không quên…, nhưng lão ấy thì sao, với bọn đàn ông từng ấy năm phải có đến cả trăm nghìn cuộc tình ,cái việc thời trẻ con…,tính cách lớt pha lớt phớt như hắn chắc gì còn nhớ ,đồ dở hơi, hỏi với chả han làm người ta rối cả lên.

Người đàn bà khi tuổi đã sang chiều thì ước nguyện cao nhất của họ là sự bình an ,không phải ngẫu nhiên mà đến cái tuổi này các bà lại thích lễ chùa, thích thờ phật,thích đọc kinh phật ,họ mong một sự an nhiên phẳng lặng cho chính mình, cho gia đình con cháu mình ,khi việc tìm kiếm danh lợi đã tuột ra ngoài tầm tay , Cái nhãn mác giầu có không còn mấy đắc dụng, thậm chí còn phản tác dụng ,thì niềm vui hạnh phúc gia đình lại lên ngôi như món đồ thời thượng đắt giá và là thứ lợi ích sát thân, rất thiết thực, đó là lý do khiến bà Nga vội cõng thằng cháu lảng ngay về không đứng lại tiếp chuyện lão ấy, khi ta cố làm điều gì trái với lòng mình thì nó trở nên mất tự nhiên ,và thành hấp tấp vụng về ,chân bà Nga bước đi nhưng lòng cứ vương lại nên bước chân cũng mất tự nhiên và vụng về,  thế là vấp liền mấy cái suýt ngã cả hai bà cháu ,con đường phẳng lì có mấp mô gì đâu mà cũng vấp, bà lại trách thầm “Rõ ghét, tại cái đồ phải gió ấy cả”.

Lão nhìn theo đến khi hai bà cháu khuất vào lối rẽ mới khẽ lắc đầu – vật đổi sao dời nhanh quá, mới đấy mà đã già cả rồi ,chỉ có tính cách bà ấy vẫn thế mạnh mẽ,rứt khoát, Ôi ,thời gian….

Ngày ấy ở đây còn rất nhà quê , cái sự yêu nó cũng rất nhà quê, các cuộc tình còn cứ phải giấu kín, tình cảm không dám lộ ra ngoài, vì người ta còn rất thích đem cái sự phải lòng nhau ra làm trò đàm tiếu, coi đó là việc sai trái, thiếu chuẩn mực .Trai gái yêu nhau phải có sự định hướng của đoàn thể và gia đình, sẽ không ngạc nghiên nếu đọc lại các tờ thiệp mời cưới hồi ấy bao giờ cũng mở đầu bằng câu “Được sự đồng ý của đoàn thể và gia đình...” nhưng với bọn trẻ làng, chúng quen nhau từ nhỏ, ra ngõ là gặp nhau ,đi làm, đi học với nhau là quen, việc yêu nó đến tự nhiên, như mọi sự tự nhiên trong tự nhiên ,mặc cho cái đoàn thể được người ta chụp lên ngay từ khi vừa nứt mắt nhưng yêu là bản năng nên nó vẫn vượt qua, cả khi tầm nhìn chưa ra được ngoài lũy tre thì người ta vẫn cứ yêu nhau, tự nhiên như cái việc dân làng này ai cũng có nước da lam lũ ngăm đen để tình yêu cũng quen mắt chỉ thích tìm đến những đứa có cùng màu da bánh mật ,một sự đồng cảm rất quê mùa

 Hai đứa là láng giềng,học với nhau từ nhỏ, con bé luôn thể hiện là đứa tháo vát khôn ngoan, chăm chỉ, và đi học đúng giờ, khi qua cổng nhà thằng kia chỉ cần gọi trống không

- Đi không? Là thấy thằng bé tất tả chạy ra,vừa đi vừa thanh minh nào là “Hôm nay nhà tao ăn cơm muộn ” “Hôm nay phải chờ chị tao vá lại cho cái áo hôm qua mày làm rách” “Tối qua mấy đứa em để lạc cuốn sách giáo khoa sáng nay phải tìm vừa mới thấy” nói chung ngày nào cũng có lý do để chờ con bé gọi.

Nghỉ hè chúng cùng đi làm ở hợp tác xã nông nghiệp ,khi gặt lúa, khi tát nước,lúc cùng làm trong đội thủy lợi và ở đâu cũng bị tính là lao động phụ, được tính công điểm thấp nhất .hết cấp hai(tương đương lớp 9 trung học cơ sở bi giờ)con bé nghỉ học ở nhà làm nông nghiệp,hồi ấy nó thế,con gái không cần học nhiều, đứa kia tiếp tục học lên ,nhà gần chúng vẫn chơi với nhau, nghỉ hè đứa đi học lại về tham gia sinh hoạt đoàn thể ở địa phương, chúng lại rủ nhau cùng hội họp ,hát hò.Chỉ khi thằng kia học năm cuối cấp ba(Trung học phổ thông) chúng mới nhìn nhau theo kiểu trai gái,lúc này con bé đã là một thôn nữ nở nang ,khỏe mạnh nhanh nhẹn,thằng kia vẫn mang dáng thư sinh,nhưng giọng đã bắt đầu vỡ, .

Nguyên do là ở cái giếng nước đầu thôn ,hồi ấy cả làng vẫn dùng chung một giếng nước ,tắm táp,giặt giũ,lấy nước ăn, đủ kiểu, nó thành cái điểm cho trai gái gặp nhau vô tình hoặc cố tình. Cố tình là có hẹn nhau từ trước lấy cớ ra đó làm một việc gì đó, rồi tranh thủ lúc vắng người nói với nhau những điều cần nói .Vô tình là khi anh có việc anh ,tôi có việc tôi, ra đấy chuyện qua chuyện lại làm nảy sinh ra các chuyện tiếp về sau

Hai đứa gặp nhau ở giếng là vô tình .Trưa ấy chủ nhật ,tiết đầu xuân trời mưa ti tỉ, con bé đi làm cỏ lúa về thấy thấy chum đựng nước ăn cạn kiệt ,vội quảy đôi thùng ra giếng làng gánh nước ,tới nơi thấy thằng ấy đang oải oải nhát kéo,nhát ngừng chán chê mới được gàu nước đổ vào đôi thùng méo mó xếp đấy,nó hất hàm

- Cũng gánh nước à?hèn chi trời mưa, lỉa khỉa thế kia cả năm may ra mới được một gánh,sao không chờ nắng lên rồi làm. Thằng kia uể oải đáp

- Hết nước ăn thì đi lấy nước thôi ,tại cái dây gàu muốn đứt nên tao phải kéo nhẹ,cứ làm như mày khỏe lắm ấy,con gái như mày tao kẹp cổ vặn một phát là ngã .

- Khỏe hơn con gái thì tài giỏi gì ,nhà giàu thế sao không mua dây mới mà thay?bà già mày ki bo có số

- Tại bà không phải gánh nước nên không để mắt tới thôi, không phải bà ki.

- Con giai bênh mẹ khéo nhẻ,nó đứt cho một phát lại mò cả ngày không lấy được gàu bây giờ ,vừa lúc ấy cái gàu thằng kia đứt dây rơi tòm xuống nước, nó hét lên

- Cái đồ độc mồm độc miệng,mày nói gở làm đứt dây gầu tao ,con bé dòm xuống giếng cười khoái trá

- Há…há…tại nhà mày ki, dây dùng nát ra không thay thì nó đứt, tại gì tao,thế là mày lại được nghỉ sướng quá còn gì! ,thằng kia tần ngần

- Sướng gì? Tao chưa gánh được gánh nước nào bà già tao chửi chết,cho tao mượn gàu mày hai đứa mình làm chung nha ,con bé vênh mặt

- Không!việc nhà nào nhà nấy làm, mắc nợ gì phải cho mày mượn,cho nhà mày hết nước ăn bà già mày mới bớt ki đi, nay mai đứa nào phải làm dâu nhà mày nó đỡ khổ,thằng kia dứ ngón tay đe

- Được rồi, mày nhớ nha, chính mày mới là đồ ki bo , nói rồi tơn tớn đi ,khi nó xách cuộn dây mới có buộc chùm móc sắt quay ra thì con kia cũng ra gánh tiếp gánh nữa, con kia thả gàu lấy nước nó cũng lẳng lặng thả chum móc sắt xuống,con bé trừng mắt

- Mày mò gàu làm đục nước tao gánh sao được, thằng kia mặt tỉnh bơ

- Việc nhà nào nhà nấy làm

- Nhưng mày làm cả làng phải ăn nước đục

- Hôm nay mưa, chỉ có tao với mày gánh nước ,chờ lát nó lắng lại trong ngay thôi

- Tao không chờ!

- Tao cũng không chờ .Thằng kia cầm đầu dây lần lần đi quanh giếng mò gàu, tới chỗ con bé đứng kéo nước nó quát

- Tránh lối cho tao mò gàu! Con bé tỉnh bơ

- Mày làm việc mày ,tao làm việc tao việc gì phải tránh

- Vướng mày tao mò sao được ,vẫn lạnh lùng

- Chờ tao gánh xong mày tha hồ mò

- Tao không chờ

- Thế thì cứ đứng đấy

- Việc gì tao phải đứng, nói rồi nó vòng tay qua người con bé ,tay còn lại chuyển đầu giây sang bên kia ,đứa con gái co dúm người lại

- Ái!…sao mày ôm tao…,thằng kia lung túng

- Ai làm gì mà ái ,đứa con gái nghiêm mặt,

- Nhưng mà không được ôm…

- Ôm đâu ,tao vòng tay qua mày để chuyển đàu dây sang bên kia thôi ,vừa cãi nó lại vừa kéo cái dây có móc sắt đi quanh giếng tiếp tục tìm gàu ,loáng cái hết vòng đã lại tới sát bên con bé,

- Giờ mày phải tránh ra ,không tao lại vòng tay qua như khi nãy,con bé trừng mắt

- Tao thách mày…,thằng ấy lại vòng tay qua, con bé oằn mình hất nó ra nhưng thằng này khỏe quá hất không được nó hét lên,

- Thằng quỷ ,sao mày ôm tao chặt thế!?

- Tại mày không tránh lối

- Nhưng tao là con gái, mày không được ôm nghe chưa! ,thằng kia nhơn nhơn cãi

- Ôm ở đâu ,vòng tay từ phía sau sao gọi là ôm… .Loáng cái sợi dây có móc lại dò đến sát con bé lần nữa,

- Mày có tránh lối không?..., con bé lặng thinh lụi cụi kéo nước ,thằng kia lại vòng tay qua ,vừa lúc hai tay nó bắt vào nhau để chuyển đầu sợi giây thì con bé quay phắt lại,mặt hai đứa kề sát nhau, chưa bao giờ nhìn mặt con gái gần như vậy,cái nét mặt cố làm nghiêm ,những chiếc lông tơ óng ánh dưới chân tóc mai,đôi môi đỏ mỏng,cái mũi thẳng, hai mắt đen láy thô lố nhìn không chớp ,choáng ngợp, thằng kia nhảy vội sang bên, nền giếng trơn làm trượt chân suýt ngã, cố gượng đứng ,hai đứa nhìn nhau 10 giây, con bé quay lại kéo nước, thằng kia cầm sợi dây móc kéo đi bỗng “kịch” nặng trĩu tay, đã móc trúng gàu,nó từ từ keo sợi dây. Nhìn dòng nước đục ngầu từ cái gàu đứt dây chảy ra, con bé bặm môi dừng kéo nước, nó liếc nhanh thằng kia rồi nói vừa đủ hai đứa nghe

- Mày ôm tao rồi đấy nhá! thằng kia nhìn nó mấy giây rồi thở ra

- Ừ…,con bé dằn giọng nói nhỏ hơn

- Mày có biết chỉ vợ chồng mới được ôm nhau không, thằng kia liếc nhanh nó rồi cúi xuống

- Ừ…, con bé nhìn thẳng nó,

- Mày có lấy tao không? Thằng kia nhìn chăm chăm vào khóm tre gai gần đấy

- Để còn hỏi bà già tao đã!

- Mày lấy tao chứ bà già mày có lấy đâu mà phải hỏi ,thằng kia ấp úng ,

- Là vì nay mai học xong tao sẽ đi làm ngoài phố, lấy mày về mỗi tuần tao chỉ ở nhà với mày một ngày chủ nhật, bà già tao ở với mày 6 ngày còn lại, bà mà không đồng ý, khó sống lắm

- Tao sẽ làm cho bà phải dễ . thằng kia trố mắt

- Mày giỏi vậy a

- Lấy tao về rồi mày khác biết!...

Việc chưa đâu vào đâu thì chiến tranh tràn đến ,một bữa đang học bỗng nghe pháo bắn rầm trời người ta bảo máy bay do thám của mỹ bay qua . Chỉ ngày hôm sau các ô cửa kính các lớp học đã được dán kín băng giấy ,liên tục các buổi lao động đào hầm,sân trường ngang dọc hào rãnh ,hố cá nhân thấy ở khắp nơi ,trong làng xóm, giao thông hào chạy khắp ven lũy, mỗi đầu ngõ lại có mấy hố cá nhân nhà nào cũng đào hầm tránh bom. Một lần vừa tan trường, cái loa công cộng bỗng rú lên từng hồi còi báo động, thằng bé cắm cổ chạy về cho nhanh tới lối rẽ đầu ngõ thấy con bé tay cầm mác mặt tỉnh bơ đứng gác rất oai ,nó chạy lại giằng cây mác

- Mày về đi, để tao gác cho ,con bé giằng lại

- Mày về đi, tao là dân quân được giao gác ở đây, mày có là dân quân đâu mà đòi gác

- Nhưng tao là con trai, con bé nhìn lơ ra đường

- Con trai, nhưng vẫn là học trò, chưa được làm việc này, thằng kia lên giọng khủng khỉnh

- Làm dân quân đứng gác đầu ngõ như mày có gì ghê gớm, mai tao làm đơn xin đi bộ đội cho mày biết mặt ,con kia thở dài ,giọng chùng xuống

- Mày chẳng làm đơn người ta cũng gọi,tao thấy anh xã đội bảo có tên mày trong danh sách khám tuyển nghĩa vụ quân sự đợt này rồi.

Thế là thằng kia trúng tuyển nghĩa vụ quân sự ,nó nghỉ học ở nhà chờ lệnh nhập ngũ, tối tối hai đứa thường rủ nhau đi chơi, lúc dạo theo con đường mòn ngoài rìa đồng, lúc nhập bọn cùng lũ trai gái làng ngồi bên bờ giếng ,toàn nói những truyện tào lao đâu đâu.

Buổi ấy trăng sáng lắm ,nghe tin bãi chợ làng bên có chiếu phim cả bọn rủ nhau sang xem ,thời buổi làng quê đói văn hóa ,việc đi xa vài cây số để xem phim là truyện bình thường ,con đường cắt qua cánh đồng,có đoạn ngang qua khu nghĩa địa ,trăng sáng bàng bạc làm cho nó huyền ảo như trong mộng .Tới nơi mới biết phim người ta đã chiếu từ tối qua,cả bọn lại kéo nhau về ,lúc gần tới khu nghĩa địa một thằng nào đó hét tướng lên

- Ma…ma…trong nghĩa địa có ma, rồi hắn cắm đầu chạy thục mạng ,cả bọn ùa chạy theo, nhiều đứa không phải vì sợ ma mà sợ vì thấy người xung quanh chạy.Con bé níu chặt thằng bé hai đứa không chạy con đường tự nhiên vắng hoét ,thằng kia quay sang hỏi

- Mày sợ ma không?

- Làm gì có ma mà sợ, ý nghĩ tinh quái lóe trong đầu thằng kia “Thế thì tao cho mày sợ ,xem mày rắn đến đâu, khi nào mày phải gọi xin tao mới thôi” bất ngờ nó hất tay con bé ra lao vút vào đám ánh trăng bang bạc trước mặt (còn nữa)% .

(** Tên một nhân vật trong truyện viết cho thiếu nhi của La gin nhà văn lien xô cũ)

Y – C